Interview met vertrouwenspersonen Mary Hallebeek en Marcel van der Vloet

Mary Hallebeek en Marcel van der Vloet zijn sinds 2020 vertrouwenspersonen van de Oud-Katholieke Kerk. Deze functie is onderdeel van het programma ‘Veilige kerk’, dat (seksueel) misbruik binnen de kerk moet voorkomen. In dit dubbelinterview vertellen Mary en Marcel over hun functie. ‘Wij zijn heel laagdrempelig, bel ons het liefst zo vroeg mogelijk. We mogen ons allemaal veilig voelen in de kerk,’ onderstreept Mary.

Mary Hallebeek en Marcel van der Vloet zijn beide betrokken parochieleden. De één in Utrecht, de ander in Amsterdam. Ze nemen relevante werkervaring mee. Hallebeek – inmiddels met pensioen – was twintig jaar lang persvoorlichter bij het OM. ‘Daar leer je wel professioneel je mond te houden.’ Van der Vloet, ambtenaar, is van huis uit maatschappelijk werker, en heeft altijd in de justitiële hoek gewerkt.

Twee opleidingen
Om vertrouwenspersoon te worden, hebben Mary en Marcel bij het SMPR [meldpunt seksueel misbruik pastorale relatie, red.] een gedegen, vierdaagse opleiding gevolgd. ‘We leerden dat misbruik binnen een pastorale relatie dubbel zo hard kan aankomen,’ vertelt Marcel. ‘Een pastor is vertegenwoordiger van je geloof en staat daarom op een voetstuk. Dan valt hij ook harder. Het raakt je hele leven, ook je geloof.’

Toen ze eenmaal vertrouwenspersoon waren, besloten beiden ook nog een andere opleiding te volgen, bij het Landelijk Instituut Vertrouwenspersonen (LIVP). Marcel: ‘De problemen waar we mee werden benaderd waren anders dan seksueel misbruik. Dan wil je daar ook goed op kunnen reageren. Daarvoor heb je tools nodig en een ontwikkelde visie. Waar het SMPR focust op seksueel misbruik in kerken, is de opleiding van het LIVP breder. We trainden gesprekken met casussen, kregen tools mee en leerden over rolzuiverheid en regelgeving.’

Waarvoor zijn de vertrouwenspersonen aangesteld?
De functie van vertrouwenspersoon in de Oud-Katholieke Kerk is nog nieuw, en daarom wellicht nog niet bij iedereen bekend. We kennen vertrouwenspersonen vaak wel uit de context van arbeidsrelaties. Maar een vertrouwenspersoon binnen de kerk is wat anders. ‘Wij zijn er niet voor de arbeidsrelaties (bijvoorbeeld van pastores), wij zijn er voor de parochianen,’ benadrukt Mary.

Je kunt contact opnemen met Mary of Marcel als je behoefte hebt aan een luisterend oor buiten je parochie om. Het kan om allerlei zaken gaan. Naast seksueel misbruik kun je ook contact opnemen als je te maken hebt met machtsmisbruik, integriteitskwesties, schenden van vertrouwelijkheid, geweld, pesten, intimidatie, discriminatie of andere misstanden. Maar ook als je bijvoorbeeld een vermoeden hebt van een misstand, en niet goed weet wat je ermee aan moet.

Het verloop van het contact met de vertrouwenspersoon
Als je contact opneemt met een van de vertrouwenspersonen, tref je allereerst een luisterend oor. Marcel en Mary zijn erin getraind om te luisteren zonder oordeel, en goed door te vragen. ‘Praten helpt om het probleem te ontrafelen,’ legt Mary uit. ‘Vervolgens tasten we af of we iemand kunnen ondersteunen. Wat zijn de vervolgstappen? Daar denken we over mee. We bedenken niet de oplossing, dat moeten mensen uiteindelijk zelf doen.’

Het wisselt per individu hoe die vervolgstappen uitpakken. ‘We moeten hierin soms ook nog zoeken,’ vertelt Marcel. ‘We hebben ongeveer een handjevol “klagers” per jaar, dus we onderzoeken per situatie wat nodig is.’ Soms kan het zijn dat een gesprek met de vertrouwenspersoon volstaat, soms is er een vervolggesprek nodig, heeft de klager behoefte aan meer informatie, of wordt er een driegesprek georganiseerd. Maar in alle gevallen, benadrukt Marcel, handelen de vertrouwenspersonen altijd in het belang van de klager. ‘Wat wil jij wat de vervolgstap wordt. Daarover denken we met je mee.’

Als een klager ervoor kiest, kan hij of zij ook een officiële klacht indienen bij een klachtencommissie, die vervolgens aan waarheidsvinding doet. ‘Dat is gelukkig nog nooit gebeurd in de tijd dat wij vertrouwenspersoon zijn,’ aldus Mary.

Een veilige kerk
Marcel en Mary zijn dankbaar om op deze manier bij te dragen aan een veilige kerk. Mary: ‘Ik hoop dat mensen weer verder kunnen als ze ons hebben gesproken. Dat ze zich weer veilig en op hun gemak gaan voelen in de kerk.’ Marcel vult aan: ‘Ik geloof echt in de Oud-Katholieke Kerk. De wijze waarop we in de maatschappij staan, hoe we met elkaar omgaan, de ideeën die uitgedragen worden… Ik draag er op deze manier aan bij dat we een kerk zijn die fatsoenlijk omgaat met mensen. Alleen al het feit dat deze functie bestaat heeft een zuiverende werking, hopen we. Mensen weten dat slachtoffers of melders altijd de mogelijkheid hebben om naar iemand toe te stappen. Dan denk je wel drie keer na of je gedrag door de beugel kan. De beste manier om ervoor te zorgen dat er geen rare dingen gebeuren in de kerk is via preventie.’

Contact opnemen met de vertrouwenspersoon
Heb jij behoefte aan een onafhankelijk gesprekspartner als het gaat om zaken als:

• Grensoverschrijdend gedrag
• Pesten
• (Seksuele) intimidatie
• Geweld
• Discriminatie
• Misstand
• Integriteit

Aarzel niet om contact op te nemen met onze vertrouwenspersonen Marcel of Mary:

Marcel van der Vloet – marcel.vandervloet@okkn.nl – 06 81 02 37 09
Mary Hallebeek – mary.hallebeek@okkn.nl – 06 28 89 27 84